Bệnh giang mai là gì? Triệu chứng và cách điều trị hiệu quả
- Tác giả: - Cập nhật: 06/01/2023
- Tham vấn y khoa: BS.
Giang mai là gì? Giang mai là căn bệnh truyền nhiễm qua con đường tình dục thường gặp, phát triển nhanh chóng cũng như để lại nhiều biến chứng nặng nề, thậm chí ảnh hưởng đến cả tính mạng người bệnh. Hiện nay, bệnh chưa có vắc xin nên cần phải phòng bệnh hơn là chữa bệnh.
Việc nhận biết các dấu hiệu giang mai để đi khám và điều trị kịp thời, giúp bệnh nhanh khỏi và tránh lây truyền cho người thân.
1. Bệnh giang mai là gì?
Bệnh giang mai là bệnh gì?
Giang mai là bệnh truyền nhiễm qua con đường tình dục (STI) do một loại virus có tên là Treponema pallidum gây nên. Theo trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, số trường hợp phụ nữ mắc bệnh giang mai có dấu hiệu giảm, tuy nhiên tại đàn ông, đặc biệt là bạn nam có quan hệ tình dục đồng giới, đang tăng lên.
Giống những bệnh lây qua con đường tình dục khác, bệnh giang mai cũng khó chẩn đoán bởi vì người mắc bệnh thường chưa có bất cứ dấu hiệu nào trong nhiều năm. Nếu mà lây nhiễm bệnh giang mai quá lâu và không được điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn tới tổn thương rất lớn tới những cơ quan nội tạng quan trọng như tim, não…
Hình ảnh bệnh giang mai ở nam giới giai đoạn đầu
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh giang mai theo từng giai đoạn
Thời điểm có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc điều trị bệnh. Với bệnh giang mai cũng vậy, việc nhận thấy giai đoạn bệnh không chỉ giúp cho người bệnh có nhiều cơ hội được điều trị thuyên giảm mà còn hạn chế được nguy cơ lây cho người nhà và bạn tình.
Theo nghiên cứu, nếu như không được điều trị bệnh giang mai có thể tồn tại nhiều năm và hiện được chia làm 2 giai đoạn: giang mai sớm và giang mai muộn.
2.1 Bệnh giang mai giai đoạn đầu
- Bệnh giang mai giai đoạn 1: người bệnh vẫn sinh hoạt bình thường và không có bất cứ dấu hiệu nhận biết nào. Tuy nhiên, bệnh lại dễ lây nhiễm nhất trong giai đoạn này và cả thời kỳ tiếp theo.
Bình thường, thời gian ủ bệnh giang mai bắt đầu trong khoảng 3-4 tuần (khoảng 9 – 90 ngày) sau khi nhiễm virus. Người bệnh nhận thấy một vết loét nhỏ, tròn được gọi là săng. Săng không đau tuy vậy có khả năng khiến lây truyền cao. Vết loét này có thể xuất hiện tại bất cứ nơi nào virus thâm nhập vào cơ thể như đường miệng, bộ phận sinh dục hay hậu môn trực tràng (hoặc có khả năng tại một số vị trí phía ngoài cơ quan sinh dục). Chỗ bị thương sẽ tự lành trong 3-10 tuần dù được điều trị hay không.
Bệnh nhân có thể không lưu ý khi thấy vết săng hoặc khi săng tự mất. Nếu mà không được thăm khám cũng như điều trị trong giai đoạn này, sau 4 – 8 tuần từ khi xuất hiện tổn thương đầu tiên, bệnh sẽ phát triển sang giang mai thời kỳ 2.
Giang mai ở nữ giới giai đoạn 1 biểu hiện bằng các vết loét nhỏ gọi là săng giang mai
- Giang mai giai đoạn 2: Có nguy cơ lây truyền cao cho người khác. Bệnh giang mai giai đoạn này thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác như dị ứng thuốc, vảy nến...
Có những triệu chứng như phát ban trên da cùng với viêm họng. Những nốt phát ban này sẽ không gây ngứa và thường hay thấy ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, tuy vậy cũng có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể. Thậm chí, một số người bệnh không nhận thấy nốt phát ban trước khi chúng biến mất.
Các triệu chứng khác của giang mai giai đoạn 2 bao gồm: nhức đầu, sưng hạch bạch huyết, mệt mỏi, sốt, giảm cân, bệnh rụng tóc, đau nhức khớp…Có thể có dấu hiệu thần kinh: điếc 1 bên, liệt thần kinh mắt, viêm màng bồ đào, viêm màng não. Triệu chứng của bệnh giang mai giai đoạn 2 có thể tự mất đi mặc dù không điều trị gì. Tuy nhiên, nếu như người bị bệnh không chữa, bệnh sẽ phát triển sang giang mai tiềm ẩn.
Hình ảnh giang mai ở nữ giới giai đoạn 2 xuất hiện ở tay chân
- Bệnh giang mai tiềm ẩn : không có triệu chứng, biểu hiện lâm sàng. Vì vậy chỉ có thể nhận thấy bằng xét nghiệm huyết thanh. Được phân làm 2 loại, chia thành 2 giai đoạn: tiềm ẩn kịp thời (ít hơn 2 năm) cũng như tiềm ẩn trễ (hơn 2 năm). Nếu không điều trị, tất cả người bệnh sẽ không có triệu chứng từ 12 – 24 tháng sau lần nhiễm đầu tiên.
2.2 Bệnh giang mai giai đoạn cuối
- Giang mai giai đoạn 3: xuất hiện thường từ nhiều tháng, nhiều năm sau lúc có vết săng đầu tiên trong một phần ba trường hợp bệnh nếu không điều trị. Hậu quả giang mai giai đoạn này gây ra bao gồm: săng thương sâu, gôm ở da, xương, nội tạng, tim mạch cùng với thần kinh. Tại giai đoạn này, người bệnh ít có thể lây truyền cho đối tác do xoắn khuẩn đã tấn công và cư trú vào phủ tạng, không còn tại da, niêm mạc.
Hình ảnh bệnh giang mai giai đoạn 3 gây tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể
>> Các phương pháp điều trị bệnh giang mai
3. Nguyên nhân bệnh giang mai
Theo các nghiên cứu cho rằng, nguyên nhân gây bệnh giang mai là một dạng virus có tên Treponema pallidum. Loại virus này được tìm thấy năm 1905, có hình dạng như 1 chiếc lò xo có 6-14 vòng xoắn. Hệ miễn dịch của Treponema pallidum rất yếu, không thể sống quá vài giờ ở bên ngoài cơ thể cơ thể. Nhiệt độ thích hợp cho xoắn khuẩn phát triển là 37*C. Xà phòng và các chất khử trùng có khả năng diệt được xoắn khuẩn trong vài phút.
Bệnh lây truyền lúc sờ trực tiếp vào các vết săng giang mai của người bệnh qua đường tình dục đường âm hộ, đường hậu môn hay quan hệ bằng miệng. Bệnh cũng có thể lây gián tiếp qua một số đồ dùng, vật dụng cá nhân hay lây nhiễm qua những vết xước trên da, niêm mạc. Mặt khác, bệnh giang mai có thể lây lan qua đường máu hay từ mẹ sang con trong lúc thai kỳ.
Sau lúc điều trị khỏi, giang mai sẽ không tái phát trở lại. Tuy vậy, bạn có thể tái nhiễm, nếu tiếp xúc với vết loét bệnh giang mai của một người khác.
Xoắn khuẩn Trenponema pallidum nguyên nhân gây bệnh giang mai
Đối tương có nguy cơ bị bệnh giang mai?
Bất cứ người nào có quan hệ tình dục đều có thể mắc giang mai. Nhưng, bệnh dễ xuất hiện tại nhóm người có nguy cơ cao như:
- Quan hệ tình dục không dùng biện pháp bảo vệ
- Quan hệ tình dục với nhiều người
- Quan hệ tình dục đồng tính nam
- Bị nhiễm HIV, vi khuẩn gây ra bệnh AIDS
Thời gian ủ bệnh giang mai là bao lâu?
Thời gian ủ bệnh của giang mai trung bình 3-4 tuần (9-90 ngày). Đây là thời kỳ cần thiết để nhận biết cũng như điều trị khỏi bệnh triệt để. Lúc này, săng giang mai bắt đầu thấy qua các nốt hình tròn, kích thước nhỏ hơn 2cm, không gây đau đớn, không có có gờ xuất hiện cao.
Các thương tổn nghiêm trọng của bệnh giang mai sẽ xuất hiện trong khoảng từ 1-15 năm sau cũng như dẫn tới rất nhiều hậu quả nặng cho người bệnh.
4. Biến chứng nguy hiểm của bệnh giang mai
Nếu như không được chữa trị kịp thời và đúng phương pháp, bệnh giang mai không những dẫn đến những thương tổn khắp cơ thể người bệnh mà lại gây rất nhiều hậu quả nguy hại khác như:
Các vết sưng hoặc u bướu nhỏ
Được gọi là u bã đậu, những vết sưng này có thể phát triển trên da, xương, gan hay bất cứ bộ phận nào khác tại người bị giang mai giai đoạn cuối.
Các vấn đề về thần kinh
Bệnh giang mai có thể dẫn đến các vấn đề với hệ thần kinh như: đau đầu, viêm màng não, mất thính lực, giảm thị giác cùng với có nguy cơ mù mắt, sa sút trí tuệ, mất đau cũng như nhiệt cấp độ, biến đổi chức năng tình dục tại cánh mày râu, bàng quang không kiểm soát, các vấn đề về tim mạch…
Bị nhiễm HIV
Người bị bệnh giang mai lây truyền qua đường tình dục hoặc những vết loét tại cơ quan sinh dục khác có tỉ lệ nhiễm HIV tăng gấp 2 – 5 lần. Vết loét giang mai có khả năng dễ xuất huyết, tạo điều kiện cho virus HIV dễ dàng thâm nhập vào máu trong khi giao hợp tình dục.
Các biến chứng khi mang thai và sinh nở
Nếu phụ nữ mang thai mang virus giang mai có thể lây tuyền qua cho bào thai. Ngoài ra, bị giang mai bẩm sinh còn làm gia tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu hay trẻ sơ sinh mất trong vài ngày sau lúc sinh.
5. Chẩn đoán bệnh giang mai
Chẩn đoán bệnh là bước đầu trong việc điều trị giang mai
Đi kèm kiểm tra các triệu chứng bên ngoài da người mắc giang mai, bác sĩ chuyên khoa còn chẩn đoán bệnh thông qua các kết quả thăm khám dưới đây:
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu sẽ giúp cho xác nhận quá trình hiện diện của các kháng thể mà cơ thể sản xuất để chống lại nhiễm trùng. Các kháng thể chống lại virus giang mai vẫn còn trong cơ thể người bệnh trong nhiều năm. Vì thế, xét nghiệm máu có thể được sử dụng để xác định tình trạng nhiễm trùng hiện tại hoặc trong quá khứ.
Dịch não tủy
Nếu nghi ngờ người bệnh có tai biến thần kinh liên quan hệ đến giang mai, bác sĩ chuyên khoa có thể đề nghị sử dụng mẫu dịch não tủy thông qua một phẫu thuật gọi là chọc dò thắt lưng (vòi tủy sống) để khẳng định kết luận.
6. Điều trị bệnh giang mai
Bệnh giang mai khiến cho người bệnh cần phải đối diện với nhiều vấn đề về sức khỏe. Bởi vậy, lúc nhận thấy bạn bị nhiễm xoắn khuẩn này, các bác sĩ sẽ tiến hành điều trị với các phương pháp sau:
Chữa giang mai bằng thuốc
Ở giai đoạn đầu, mắc bệnh giang mai dễ chữa khỏi bằng nội khoa. Vì vậy, một trong các chọn lựa chính của bác sĩ chuyên khoa là cho bệnh nhân dùng Penicillin, loại kháng sinh có thể tiêu diệt virus dẫn tới giang mai và thường hữu hiệu với nhiều giai đoạn bệnh. Nếu người bệnh mắc dị ứng đối với Penicillin, bác sĩ có thể đề nghị một dạng kháng sinh khác hay giải mẫn cảm với Penicillin.
Nếu như được chẩn đoán mắc giang mai tiềm ẩn sơ cấp, thứ phát hoặc giai đoạn đầu (dưới một năm), phương pháp chữa được khuyến nghị là tiêm 1 lần Penicillin. Đối với người đã bị giang mai lâu hơn một năm, bác sĩ có thể tiêm thêm liều cung cấp. Penicillin cũng là phương pháp chữa trị duy nhất được khuyến cáo cho bà bầu bị bệnh giang mai.
Ở ngày đầu tiên điều trị giang mai, bệnh nhân có nguy cơ trải qua phản ứng Jarisch-Herxheimer, với dấu hiệu bao gồm sốt, ớn lạnh, buồn nôn, đau nhức cùng với nhức đầu. Phản ứng này thường kéo dài không quá 24 giờ.
Thuốc điều trị giang mai là Penicillin
Lưu ý khi điều trị bệnh giang mai
Sau lúc được điều trị giang mai nội khoa, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh:
- Thăm khám và xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra bệnh nhân đang đáp ứng đối với liều lượng bình thường của Penicillin. Vấn đề liều lượng như nào còn dựa vào giai đoạn bệnh giang mai được chẩn đoán.
- Hạn chế quan hệ tình dục cho đến khi điều trị xong và xét nghiệm máu cho thấy tình trạng viêm nhiễm đã được chữa khỏi.
- Thông báo cho bạn tình để họ được thăm khám và điều trị nếu mà bạn bị giang mai.
- Xét nghiệm kiểm tra có nhiễm virus HIV hay không.
Xem thêm >> cách chữa giang mai
7. Phòng tránh bệnh giang mai
Bệnh giang mai có thể được nhận biết cũng như điều trị hữu hiệu bằng những loại kháng sinh đặc hiệu để kìm hãm sự phát triển của xoắn khuẩn Treponema pallidum. Nhưng, bởi vì bệnh vẫn chưa có vắc xin, vậy nên phòng bệnh hơn là chữa bệnh. Bạn có thể phòng chống nguy cơ mắc bệnh giang mai bằng cách tuân theo những lưu ý sau đây:
- Không quan hệ tình dục bừa bãi. Chung thủy 1 vợ 1 chồng.
- Sử dụng bao cao su để hạn chế nguy cơ lây truyền bệnh, đặc biệt lưu ý che chắn các vùng bị tổn thương, vết thương hở.
- Hạn chế dùng thuốc kích thích, rượu bia để duy trì lý trí, hạn chế các hành vi tình dục không an toàn.
- Không dùng chung vật dụng cá nhân với người khác để tránh virus còn bám lại trên bề mặt và lây truyền qua vùng da bị thương hở.
- Nếu như phát hiện bị giang mai trước lúc sinh con, người mẹ cần thông báo với bác sĩ để được chỉ dẫn phương pháp chăm sóc chính mình và ngăn ngừa truyền nhiễm cho trẻ.
- Thực hiện khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần hay xét nghiệm theo lời dặn của bác sĩ chuyên khoa
- Nâng cao hệ miễn dịch bằng cách xây dựng thực đơn cân đối, luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, hạn chế tâm trạng lo lắng.
- Mặc dù từng được điều trị bệnh giang mai, tuy nhiên người bệnh vẫn có khả năng tái nhiễm, nên tuân theo liệu trình và tiến hành các giải pháp phòng bệnh bởi chuyên gia khuyến cáo.
Bệnh giang mai có chữa được không?
Bệnh giang mai có thể được chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện bệnh tại giai đoạn sớm, khi vi rút chưa làm thương tổn sâu các cơ quan nội tạng như: tim mạch, thần kinh…
Ngay khi nhận thấy bản thân có thể lây nhiễm bệnh giang mai, bệnh nhân nên mau chóng tới các bệnh viện chuyên khoa để được chẩn đoán cũng như chữa trị kịp thời. Đừng chờ đến lúc bệnh xuất hiện các dấu hiệu nhận biết điển hình mới đi thăm khám thì tình trạng bệnh sẽ nặng hơn và khó điều trị khỏi vĩnh viễn.
Đối với phụ nữ, trước khi có dự định có thai cần thiết xét nghiệm xem có bị nhiễm virus hay không. Nếu có, hãy dành thời gian chữa trị giang mai dứt điểm trước khi có thai. Nếu như phát hiện bệnh trong thai kỳ, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ khoa sản để có hướng giải quyết, tránh nguy cơ lây truyền cho bé.
Bệnh giang mai tuy có khả năng chữa khỏi, nhưng mà người bị bệnh cũng không bởi vậy mà xem thường và không điều trị đúng theo quy trình của bác sĩ. Việc nhận biết muộn, không tuân theo phác đồ điều trị, gây ra đứt quãng đều có thể khiến vi rút nhờn thuốc và khiến cho việc điều trị không hiệu quả.
Bệnh giang mai có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện và điều trị từ sớm
Giang mai lây truyền qua con đường nào?
Tương tự như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, những đường lây truyền giang mai thường gặp gồm:
- Qua quan hệ tình dục không an toàn, quan hệ tình dục đồng tính, "yêu" bằng miệng… Đồng thời, nếu người không bị bệnh sờ thẳng bề mặt da vết săng của người bệnh, có trầy xước cũng có khả năng bị lây bệnh.
- Qua đường máu như lúc dùng chung kim tiêm, truyền máu… trong lúc tiêm chủng, trị bệnh.
- Qua đường mẹ truyền sang con trong suốt thời kỳ mang thai. Do đó, bà bầu cần được thăm khám chẩn đoán tại cả 3 tháng đầu thai kỳ, để chắc chắn là chính mình không nhiễm bệnh hay có hướng khắc phục sớm.
Phụ nữ mang thai bị bệnh giang mai có nguy hiểm không?
Phụ nữ mang thai có sức đề kháng yếu, kèm theo vấn đề sinh nở khiến cho họ cần được đặc biệt quan tâm hơn. Thai phụ lúc nhiễm giang mai không chỉ chi phối đến sức khỏe mình, thời kỳ mang thai khiến cho bào thai gặp nguy hiểm.
Cụ thể, tùy thuộc vào giai đoạn mà giang mai có ảnh hưởng nhất định lên mẹ bầu như: thương tổn da, niêm mạc, nội tạng, cơ, xương… Đồng thời, lúc xoắn khuẩn giang mai xâm nhập thai nhi, bào thai sẽ có khả năng mắc viêm động mạch và gây ra tử vong; thai chết lưu hoặc sinh non… Nếu có thể được sinh ra, trẻ sẽ mắc bệnh giang mai bẩm sinh với một số biến chứng như mù lòa, tai điếc, viêm màng não…
Mắc giang mai có ngứa không?
Nhiều người hay nghĩ rằng, các nốt săng giang mai có nguy cơ dẫn tới ngứa ngáy và đó cũng là một trong số các biểu hiện để nhận dạng bệnh, tuy vậy thực trạng không phải như vậy. Những chuyên gia nam học cho thấy, trong khoảng 10-90 ngày sau khi lây nhiễm giang mai, bệnh nhân đã có các vết loét nhỏ, màu đỏ hay nâu, kích thước bằng đồng xu, ở bộ phận sinh dục, lòng bàn tay, lòng bàn chân… Nhưng, những nốt ban này thường không gây ngứa ngáy và không rõ ràng, làm cho người bệnh bỏ lỡ hoặc lầm tưởng với một số bệnh khác.
Bài viết đã chia sẻ cho bạn đọc các thông tin cần biết về bệnh giang mai và biến chứng nguy hiểm bệnh mang lại. Ngay khi bạn nhận thấy dấu hiệu giang mai, bạn nên đến cơ sở y tế để khám và điều trị nếu mắc bệnh. Hiện nay, phòng khám đa khoa Hưng Thịnh có gói khám sàng lọc các bệnh Nam khoa, Phụ khoa, Bệnh xã hội chỉ 280K (cho 9 hạng mục), giúp bạn có thể kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe của mình, bảo vệ bản thân và người xung quanh.
Xem thêm >> triệu chứng bệnh giang mai ở nữ giới