Bệnh giang mai: Nguyên nhân, đường lây truyền, biểu hiện

Bệnh giang mai là một trong số những căn bệnh lây qua đường tình dục đáng sợ nhất, đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân. Nếu không chăm sóc y tế kịp thời, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hại.

Vậy nguyên nhân bệnh giang mai là gì? Đường truyền nhiễm và biểu hiện nhận biết bệnh giang mai như thế nào?

1. Bệnh giang mai là gì?

Bệnh giang mai ở miệng

Bệnh giang mai là một căn bệnh nhiễm khuẩn vì xoắn khuẩn Treponema pallidum gây nên. Vi khuẩn giang mai xâm nhập trực tiếp vào cơ thể khi quan hệ tình dục không an toàn (đường cô bé, "cửa sau" hay miệng), qua những vết xước trên da và niêm mạc khi tiếp xúc với dịch tiết từ thương tổn do giang mai.

Xoắn khuẩn giang mai còn có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình bào thai từ tháng thứ 4 trở đi, bởi xoắn khuẩn này xâm nhập máu thai nhi qua dây rốn.

Do cấu tạo của âm đạo ở dạng mở nên phụ nữ dễ mắc phải những bệnh xã hội truyền nhiễm hơn nam giới, kể cả căn bệnh giang mai. Bệnh giang mai ở nữ giới nếu không chữa trị kịp thời rất có thể tạo ra những tổn thương ở tất cả những cơ quan trong cơ thể như nhiễm trùng loét âm đạo, phát ban ngoài da, đau nhức cơ xương, thậm chí gây tác động tới nội tạng.

2. Nguyên nhân bệnh giang mai

Xoắn khuẩn giang mai (Treponema pallidum) gây bệnh giang mai ở nam giới và nữ giới.

Nguyên nhân gây bệnh là xoắn khuẩn giang mai (Treponema pallidum) do Schaudinn và Hauffman tìm ra vào năm 1905. Xoắn khuẩn này có hình lò xo, bao gồm 6-14 vòng xoắn. Sức đề kháng của xoắn khuẩn này rất yếu, ra khỏi cơ thể nó sống được không quá vài giờ. Trong nước đá, nó vẫn giữ được tính di động rất lâu, tại nhiệt độ 45 độ C nó sẽ bị chết sau 30 phút. Các chất sát khuẩn, xà phòng có thể diệt được xoắn khuẩn này trong vài ba phút.

3. Những biểu hiện và triệu chứng bệnh giang mai

Dấu hiệu bệnh giang mai tiếp diễn trong 3 thời kỳ:

• Giang mai giai đoạn 1: Đây là thời kỳ ủ bệnh thường kéo dài khoảng 3 tuần. Sau đó khi qua thời gian ủ bệnh, bệnh sẽ bắt đầu xuất hiện các biểu hiện của săng và hạch. Săng giang mai là một vết trợt nông, hình tròn hay bầu dục, không có gờ nổi cao, kích thước khoảng 0,5 - 2cm, giới hạn rõ và đều đặn, đáy sạch màu đỏ như thịt tươi, nền cứng (vì vậy gọi là săng cứng) và bóp không đau. Săng giang mai phổ biến đặc biệt ở niêm mạc sinh dục. Tại chị em nữ giới sẽ hay gặp ở môi lớn, môi bé, mép bộ phận sinh dục. Tại phái mạnh hay gặp ở quy đầu, miệng sáo, bìu, cậu nhỏ... Ngoài ra, săng giang mai có thể gặp tại miệng, môi, lưỡi...Hạch sẽ xuất hiện 5 - 6 ngày sau khi có săng, hạch vùng bẹn sưng to và thành chùm, trong đó có một hạch to nhất gọi là hạch chúa.

Hình ảnh bệnh giang mai giai đoạn 1 ở nam giới

•  Giang mai giai đoạn 2: Là quá trình 45 ngày sau khi có săng giang mai và có thể cải thiện tới 2 - 3 năm. Xuất hiện những tổn thương da và niêm mạc nhưng khi lành thường không để lại sẹo. Xoắn khuẩn giang mai dễ gây viêm nhiễm huyết với các dấu hiệu nóng sốt và nổi hạch. Giai đoạn này hay có những dấu hiệu lâm sàng như: các nốt đỏ hồng rải rác ở thân mình, sẩn giang mai với nhiều hình thái đa dạng (sẩn màu đỏ hồng, thâm nhiễm và có thể có viền vảy xung quanh, sẩn giang mai dạng vảy nến, dạng trứng cá, sẩn hoạt tử...), sẩn phì đại luôn hay gặp ở "cửa sau" và sinh dục, viêm hạch lan tỏa và gặp phải rụng tóc kiểu rừng thưa.

Hình ảnh bệnh giang mai giai đoạn 2 ở nữ 

• Giang mai giai đoạn 3: (giai đoạn cuối) bắt gặp luôn từ 5, 10, 15 năm sau khi có săng giang mai với những biểu hiện như săng thương sâu, gôm ở da, xương, nội tạng, tim mạch và thần kinh. Tại quá trình này, người bệnh tỉ lệ lây truyền cho bạn tình ít hơn, do xoắn khuẩn đã xâm nhập và cư trú vào phủ tạng, không còn tại da, niêm mạc nữa.

Hình ảnh bệnh giang mai giai đoạn 3 

Chú ý: Giữa giai đoạn 1 tới giai đoạn 2, giữa giai đoạn 2 đến giai đoạn 3, bệnh giang mai có thể không có các triệu chứng lâm sàng. Đó là giang mai kín và được nhận ra chỉ khi xét nghiệm huyết thanh.

4. Biến chứng của giang mai

Bệnh giang mai có thể tạo ra các biến chứng nguy hiểm như:

• Xoắn khuẩn giang mai có thể gây tổn thương tất cả những bộ phận quan trọng trong cơ thể.
• Bệnh giang mai ảnh hưởng không tốt tới da, niêm mạc, mắt tới và các bộ phận nội tạng như gan, tim mạch, thần kinh.
• Bệnh có thể gây gây ra nguy hiểm như viêm động mạch chủ, phình động mạch chủ, bại liệt toàn thân, rối loạn tâm thần, viêm nhiễm gan.
• Giang mai bẩm sinh có thể gây tử vong cho thai nhi hay dị dạng thai sau khi sinh.

5. Bệnh giang mai lây truyền qua đường nào?

Xoắn khuẩn giang mai thường xuât hiện rất nhiều trong các thương tổn (săng, mảng niêm mạc, hạch...). Cho nên căn bệnh rất dễ truyền nhiễm nếu quan hệ không an toàn với bệnh nhân. Căn bệnh truyền nhiễm mạnh đặc biệt quá trình 1 và 2 khi những tổn thương da và niêm mạc chứa rất nhiều lần xoắn khuẩn giang mai.

Bệnh chủ yếu truyền nhiễm qua qua quan hệ tình dục không an toàn. Xoắn khuẩn xâm nhập qua da - niêm mạc của âm hộ do nhiều lần mắc phải cọ xát khi giao hợp. Sẽ gây bệnh tại chỗ (săng), đi vào máu và lan truyền khắp cơ thể. Các yếu tố tuân thủ tăng nguy cơ lây lan là mắc phải nhiễm HIV/AIDS, mắc phải các căn bệnh hay thương tổn ở bộ phận sinh dục, có hành vi tình dục không an toàn (quan hệ tình dục miệng - sinh dục, giao hợp đồng giới...).

Bệnh giang mai có thể lây truyền do truyền máu (tiêm truyền máu hoặc tiêm chích ma túy mà bơm tiêm không khử khuẩn) và gián tiếp qua các đồ dùng, vật dụng gặp phải nhiễm bẩn.

6. Cách phòng tránh bệnh giang mai

• Xây dựng lối sống lành mạnh, chung thủy một vợ, một chồng.
• Thực hiện hành vi tình dục an toàn, có cách bảo vệ (sử dụng bao cao su).
• Để ngăn ngừa giang mai bẩm sinh cần phát hiện kịp thời và chữa cho người mẹ nếu nhiễm phải trong khi có thai. Cần thiết làm xét nghiệm huyết thanh một cách có hệ thống cho tất cả những phụ nữ mang bầu.
• Khi phát hiện bị bệnh cần đến những phòng khám để khám và trị ngay, không được tự ý mua thuốc chữa giang mai.

Nếu bị hay chưa có những triệu chứng bệnh giang mai nêu trên, bạn vẫn cần phải khám sàng lọc các bệnh tình dục khác nhằm nhận ra sớm để có hướng điều trị hiệu quả, tránh gây ra biến chứng nguy hại cho cơ thể. Trung tâm y tế Đa khoa Hưng Thịnh hiện có Gói khám sàng lọc những bệnh xã hội, giúp nhận biết chính xác nhất các bệnh xã hội, trong đó có xét nghiệm giang mai. Gói khám được tuân thủ với sự tham gia của đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, hệ thống Cơ sở vật chất tối ưu và cam kết đảm bảo sự riêng tư giúp khách hàng khi tới khám.

Xem thêm >> cách chữa bệnh giang mai