Sùi mào gà: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị
- Tác giả: - Cập nhật: 09/01/2023
- Tham vấn y khoa: BS.
Kết quả thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng tránh dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho thấy, tỷ lệ người nhiễm sùi mào gà ít nhất một lần trong đời chiếm tới 50%. Đây là một bệnh lây truyền qua đường tình dục nguy hại với các biến chứng phức tạp như ung thư bộ phận sinh dục, vô sinh, gây thai lưu, sảy thai, sinh non và có thể lây từ mẹ sang con…
1. Bệnh sùi mào gà là gì?
Sùi mào gà, hay mụn cóc sinh dục, căn bệnh mồng gà, là căn bệnh lây truyền qua đường tình dục hay gặp bởi virus gây nên, với triệu chứng là những nốt sùi mềm ở vùng kín cùng với đau đớn, ngứa ngáy, không dễ chịu. Virus gây sùi mào gà là Human Papillomavirus (HPV).
Hình ảnh virus HPV gây sùi mào gà
Một số người bệnh bắt gặp mụn cóc sinh dục trong vòng vài tuần sau khi nhiễm phải, nhưng cũng có trường hợp vài tháng hay vài năm. Thậm chí, đa số các trường hợp nhiễm HPV không có biểu hiện hoặc không nhận biết được. Tỷ lệ người bệnh có biểu hiện rõ rệt rất thấp, chỉ khoảng 1-2% trường hợp. Vì thế mà người bệnh rất khó xác định tình trạng của mình và vô tình lây virus cho người bệnh khác.
Bệnh sùi mào gà lây qua đường nào? Theo bác sĩ Nam khoa, phòng khám Hưng Thịnh, bệnh sùi mào gà truyền nhiễm qua đường quan hệ tình dục, bao gồm cả quan hệ bằng miệng, cô bé và "cửa sau". Nốt sùi có thể tồn tại bên trong hay bên ngoài bộ phận sinh dục nên đôi khi người bệnh không nhận ra được.
Bệnh sùi mào gà giai đoạn đầu, những nốt sùi hay rất nhỏ, màu da hoặc hơi sẫm hơn. Phần đầu của những nốt có hình dạng giống như chiếc mào gà hay bông súp lơ và sờ vào thấy mịn hoặc hơi gồ ghề. Cùng với đó, chúng cũng có thể xuất hiện dưới dạng một cụm mụn cóc hoặc chỉ một mụn cơm. Bên cạnh đó, tùy theo giới tính, triệu chứng sùi mào gà có thể khác nhau.
Hình ảnh sùi mào gà giai đoạn đầu
2. Dấu hiệu bệnh sùi mào gà
Bệnh sùi mào gà có dấu hiệu nhận biết khác nhau ở nam và nữ.
Dấu hiệu bệnh sùi mào gà ở nam
- Sùi mào gà ở nam giới có thể xuất hiện tại dương vật, bìu, háng, đùi, bên trong hoặc xung quanh hậu môn.
- Nốt sùi màu da, nâu hay hồng tại khu vực sinh dục gây cảm giác khó chịu, ngứa ngáy, chảy máu sau khi quan hệ. Bên cạnh ra, mụn cóc sinh dục cũng có thể xuất hiện trên môi, miệng, lưỡi hay cổ họng của đối tượng có giao hợp bằng miệng với người nhiễm virus HPV.
Hình ảnh bệnh sùi mào gà ở nam
Triệu chứng sùi mào gà tại nữ:
- Những nốt sùi bởi nhiễm virus HPV tại nữ giới có thể bắt gặp bên trong hay bên ngoài cô bé, "cửa sau", cổ tử cung.
- Tương tự như nam giới, sùi mào gà tại nữ có các nốt sùi cũng có thể xuất hiện tại một vài nơi khác trên cơ thể người mắc và gây nên tình trạng: tiết dịch bộ phận sinh dục, ngứa ngáy, nóng rát, đau và/hoặc chảy máu khi quan hệ tình dục…
Hình ảnh bệnh sùi mào gà ở nữ
Người bệnh nên đến gặp các bác sĩ chuyên khoa khi nhận thấy các dấu hiệu nêu trên hoặc khi cơ thể có những biểu hiện như:
- Kích ứng hoặc ngứa vùng kín
- Đau đớn khi quan hệ tình dục
- Đau rát khi tiểu, tiểu khó
- Cơ quan sinh dục tiết dịch bất thường, có mùi hôi, tấy đỏ…
Xem thêm >> bệnh sùi mào gà ở nữ
3. Nguyên nhân gây bệnh sùi mào gà
Virus gây sùi mào gà là Human Papillomavirus (HPV). Loại virus này gồm khoảng 150 chủng với ít nhất 30-40 chủng truyền nhiễm nhiễm qua đường giao hợp. Nhưng chỉ một số chủng có thể tạo ra sùi mào gà. Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, có hai nhóm thường gặp tạo nên hai tình trạng căn bệnh sùi mào gà gồm:
- Chủng HPV-16 và HPV-18 thuộc nhóm nguy cơ cao, có xác suất gây ung thư cổ tử cung, dương vật, cô bé, âm đạo, hậu môn, hầu họng…
- Chủng HPV-6 và HPV-11 thuộc nhóm lành tính. Tuy nhiên, sùi mào gà khổng lồ (u Buschke-Lowenstein) rất thường ít gặp và được xem là một dạng của ung thư biểu mô tế bào vảy dạng nhú bởi HPV 6 và 11 gây nên. Bệnh có đặc điểm là xâm lấn xuống sau trung bì. Bệnh học có các vùng lành tính xen kẽ các tế bào thượng bì bất thường hay các tế bào biệt hóa ung thư tế bào vảy (SCC).
Tại sao bị sùi mào gà?
Hầu hết người có quan hệ tình dục đều sẽ bị nhiễm virus hpv ở một thời điểm nào đó trong đời. Ngoài ra, các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị mắc bệnh sùi mào gà bao gồm:
- Quan hệ tình dục không có dụng cụ bảo vệ
- Quan hệ khi không biết tiền sử bệnh của đối tác
- Có nhiều bạn tình
- Nhiễm các căn bệnh lây lan qua đường tình dục khác
- Giao hợp sớm
- Hệ miễn dịch kém như nhiễm HIV hay dùng thuốc chống thải ghép
- Người sau 30 tuổi
- Người hút thuốc lá
- Có mẹ bị nhiễm virus HPV
4. Bệnh sùi mào gà có nguy hiểm không?
Sùi mào gà là một trong những bệnh rất nguy hiểm, với khả năng lây nhanh, làm cho người bệnh cảm thấy rất đau đớn, khó chịu, tự ti… Nếu không được nhận ra sớm và trị kịp thời, đúng phác đồ, bệnh có thể để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của bệnh nhân. Cụ thể như:
Hình ảnh sùi mào gà ở miệng.
Phát triển thành ung thư
Sùi mào gà có thể gây bệnh ung thư tại cả nam và nữ. Những kết quả thống kê cho thấy, khoảng 10,2% phụ nữ mắc phải sùi mào gà ở cổ tử cung, 5% tại âm hộ, 5% ở "cửa sau" có thể biến chuyển thành ung thư. Ở nam giới, 15% trường hợp nhiễm virus HPV chuyển thành ung thư cậu nhỏ.
Người bệnh cũng có thể gặp phải ung thư vòm họng, cổ họng… khi mắc phải sùi mào gà do có giao hợp bằng miệng.
Ảnh hưởng đến thai kỳ
Trong thời kỳ có thai, nồng độ hormone trong cơ thể của người mẹ tăng cao. Đây là nguyên do khiến các nốt sùi to lên, lan rộng hơn và gây chảy máu. Những nốt sùi mào gà không chỉ gây khó khăn cho việc đi vệ sinh vì kích cỡ tăng dần, mà còn có thể làm giảm sự co giãn của mô vùng kín, ảnh hưởng đến quá trình sinh nở tự nhiên, làm cho thai phụ khó sinh bằng phương pháp tự nhiên.
Tuy rất hiếm gặp, ở 4/100.000 trẻ sinh ra, nhưng một vài trẻ sơ sinh có mẹ bị bệnh sùi mào gà cũng có nguy cơ mắc phải u nhú thanh quản khiến trẻ khàn giọng, khóc yếu… Trong trường hợp nặng bệnh có thể lan sang khí quản, phổi, gây tắc nghẽn đường thở.
Ảnh hưởng khả năng sinh con
Bệnh sùi mào gà có thể làm biến dạng cậu bé, tắc nghẽn ống dẫn tinh, tắc niệu đạo, ung thư cổ tử cung… ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của cả hai giới. Theo một số nghiên cứu cho biết, sự xuất hiện của virus HPV trong tinh dịch làm giảm khả nằng di chuyển của tinh trùng, có thể gây vô sinh ở nam. Nếu tinh trùng chứa HPV mang thai với trứng cũng có thể làm tăng nguy cơ sảy thai.
5. Quá trình phát triển của bệnh sùi mào gà
Theo giai đoạn phát triển của bệnh sùi mào gà, nhiều chuyên gia chia bệnh làm theo 5 quá trình tương ứng với các biểu hiện sùi mào gà sau đây:
- Quá trình ủ bệnh: Đây là giai đoạn người tiếp xúc với nguồn bệnh cho đến khi bắt gặp nốt sùi đầu tiên. Khoảng thời gian này có thể vài tuần, vài tháng hoặc lên tới vài năm. Thông thường là khoảng 3 tháng.
- Quá trình khởi phát: Đây là sùi mào gà thời kỳ đầu. Người bệnh xuất hiện nốt sang thương nhỏ, màu nhạt, nằm rải rác…
- Quá trình phát triển: ở thời kỳ này, các nốt sùi biến chuyển mạnh về kích thước, số lượng, vị trí… gây tác động nhiều tới tâm lý và sinh hoạt của người bệnh.
- Quá trình biến chứng: Trong dân gian, đây được gọi là sùi mào gà giai đoạn cuối. Người bệnh có dấu hiệu bội nhiễm, khu vực mắc phải tổn thương mắc phải sưng tấy, tiết dịch, loét, dễ chảy máu. Một số người có biến chứng sang ung thư hậu môn, vòm họng…
- Giai đoạn tái phát: sau khi chữa dứt điểm, bệnh nhân vẫn có nguy cơ tái phát từ chính người đối tác hoặc vì virus trong cơ thể chưa được loại bỏ hoàn toàn. Thông thường, tình trạng của đối tượng mắc phải tái phát sùi mào gà sẽ nặng hơn nguyên phát.
6. Kiểm tra chẩn đoán bệnh sùi mào gà
Ngoài quan sát nốt sùi mào gà bằng mắt thường, chuyên gia còn chỉ định bệnh nhân thực hiện các biện pháp chẩn đoán cận lâm sàng như sau:
- Kiểm tra máu: những căn bệnh lây qua đường tình dục như bệnh lậu, giang mai, chlamydia… thường có sự liên quan với sùi mào gà. Do đó, đối tượng cần được kiểm tra sự bắt gặp của các vi khuẩn này trong máu để xác định căn nguyên gây bệnh và các yếu tố nguy cơ.
- Khám hậu môn: Sùi mào gà có thể không bắt gặp tại bộ phận sinh dục, khu vực miệng, nhưng lại tồn tại sâu bên trong "cửa sau". Do đó, bác sĩ có thể khám hậu môn bằng dụng cụ chuyên dụng để tìm nốt sùi tại bên trong.
- Khám khu vực chậu: Với nữ giới, chuyên gia có thể chỉ định phết tế bào cổ tử cung (xét nghiệm Pap) khi xét nghiệm khu vực chậu để xét nghiệm những đổi thay ở cổ tử cung bởi mụn cóc sinh dục gây ra (nếu có). Đối tượng cũng có thể được soi cổ tử cung để thăm khám, sinh thiết bộ phận sinh dục và cổ tử cung… Việc soi cổ tử cung và thăm khám HPV được làm khi tình trạng sùi mào gà tái phát nhiều lần, nhằm mục đích giám sát các tế bào bất thường và mô ở tử cung để đánh giá tình trạng căn bệnh và phòng ngừa, kiểm soát nguy cơ ung thư cổ tử cung.
- Sinh thiết: bác sĩ cũng có thể chỉ định sinh thiết và gửi mẫu mô đi đánh giá giải phẫu bệnh. Việc này nhằm khảo sát hình ảnh mô căn bệnh học, định type virus HPV, xác định ADN của virus và tiên lượng về nguy cơ ung thư giúp đối tượng.
7. Các phương pháp chữa bệnh sùi mào gà
Theo các bác sĩ Nam học, việc điều trị sùi mào gà cần phải thực hành nguyên tắc đầu tiên là loại bỏ sang thương và các thương tổn tiền ung thư tới từ tác nhân nhiễm virus HPV; kiểm soát nguy cơ nhiễm các căn bệnh lây qua đường tình dục khác để tránh làm cho bệnh sùi mào gà chuyển biến xấu, đồng thời điều trị giúp cả đối tác của người bệnh, nhằm phòng ngừa tình trạng tái nhiễm.
Thuốc chữa sùi mào gà
Chữa bệnh sùi mào gà bằng thuốc
Hiện nay, bệnh sùi mào gà có thể được chữa bằng những loại thuốc khác nhau như:
- Thuốc chữa sùi mào gà bôi ngoài da: có tác dụng tăng cường miễn dịch tại chỗ, phá hủy các mô của nốt sùi.
Ưu điểm: loại bỏ, tẩy các nốt mụn nhanh chóng
Nhược điểm: gây kích ứng da tại chỗ: đỏ da, ngứa, kích ứng, sưng đau, chai, loét... Chỉ được dùng ngoài da, không dùng cho khu vực bên trong cơ quan sinh dục.
- Thuốc chữa sùi mào gà dạng tiêm: có tác dụng nhằm tăng sức đề kháng tự nhiên của cơ thể, tăng miễn dịch chống lại virus phát triển.
Lưu ý: Các loại thuốc sùi mào gà chỉ loại bỏ được các vết sùi nhỏ và không thể trị triệt để bệnh.
Bệnh sùi mào gà không thể trị bằng những loại thuốc chữa mụn cóc thông thường hoặc những thuốc không kê đơn. Vì thế, người bệnh không nên tự ý sử dụng thuốc hay mua ở hiệu thuốc, mà nên đến phòng khám để thăm khám tình trạng cụ thể và được kê toa thuốc phù hợp, nhằm tránh gây ra nguy cơ nhờn thuốc.
Điều trị sùi bào gà bằng thủ thuật, phẫu thuật
Nếu việc điều trị sùi bào gà bằng thuốc không mang lại lợi ích tốt, bệnh nhân có thể cần được thực hiện một vài thủ thuật nhỏ để loại bỏ nốt sùi. Những cách đó bao gồm:
- Cryotheraphy (Liệu pháp lạnh): Thủ thuật này sử dụng nitơ lỏng (-196 độ C) gây đóng băng tế bào mắc bệnh, tạo nên tổn thương không hồi phục màng tế bào. Bác sĩ xịt hoặc sử dụng tăm bông chấm tổn thương cho tới khi bắt gặp quầng ô đông lạnh 1mm quanh thương tổn, thời gian quang đông từ 5-20 giây, mỗi lần 1-2 chu kì đông lành và lặp lại 1-3 lần/tuần tối đa 12 tuần. Tác động phụ của phương pháp này là gây đau, hoại tử, bọng nước, sẹo. Có thể nên gây tê vùng nếu rất nhiều lần hay thương tổn rộng. Tỉ lệ sạch tổn thương là 44 – 87%, tái phát 12 – 42% sau 1-3 tháng và có thể lên đến 59% dưới sạch tổn thương 12 tháng. Áp lạnh bằng nitơ lỏng cần phải trang thiết gặp phải khá đơn giản, rẻ tiền, an toàn cho phụ nữ có bầu. Nhược điểm là người bệnh cần phải tới bệnh viện rất nhiều lần.
Điều trị sùi mào gà bằng vật lý loại bỏ, phá hủy nốt sùi
Bao gồm: laser CO2, cắt nạo, đốt điện… Chỉ định ưu tiên cho các thương tổn sùi lớn, lan rộng, sùi ở niệu đạo, bộ phận sinh dục, cổ tử cung và những tổn thương không đáp ứng điều trị khác. Laser CO2 được lựa chọn nhiều hơn bởi duy trì được giải phẫu, kiểm soát được độ sâu và dễ thực hiện hơn so với phẫu thuật cắt bỏ, ít chảy máu hơn và ít gây khó chịu hơn so với đốt điện. Chống chỉ định đốt điện cho người mang máy tạo nhịp tim, tổn thương ở gần hậu môn.
Bệnh nhân sẽ được gây tê ở chỗ khi tiến hành. Trong trường hợp tổn thương lớn, trong ống "cửa sau" hay trẻ em có thể gây mê toàn thân. Những cách này có tác dụng loại bỏ đa số (89-100%) tổn thương trong một lần, tuy nhiên nguy cơ tái phát từ 19-29% và có nhược điểm bao gồm có thể để lại sẹo, biến đổi sắc tố, nứt hậu môn, tổn thương cơ thắt "cửa sau".
Đốt sùi mào gà
Xem thêm >> Bệnh sùi mào gà có tự khỏi được không?
8. Biện pháp chăm sóc bệnh nhân
Người bệnh gặp phải sùi mào gà cần thiết được có cách chăm sóc phù hợp nhằm hạn chế nguy cơ tổn thương lan rộng, tác động tới sức khỏe của bản thân và đối tác. Sau chữa trị, người bệnh cũng cần phải được theo dõi sát sao để nhanh hồi phục và hạn chế nguy cơ tái phát.
- Không tự ý sử dụng các loại thuốc trị không kê đơn, nhất là những loại thuốc dùng tại những vùng khác. Vì sùi mào gà tại khu vực sinh dục vì chủng virus HPV khác, cần loại thuốc chữa phù hợp.
- Sau khi chữa trị sùi mào gà, bệnh nhân cần phải chú ý yếu tố vệ sinh bằng biện pháp sử dụng dung dịch rửa vùng kín có độ pH trung bình, tắm rửa liên tục, thay quần áo hàng ngày, không sử dụng chung vật dụng cá nhân với người khác. Hầu hết thương tổn khỏi trong 3 tháng chữa trị. Tuy nhiên gây tình trạng suy giảm miễn dịch. Bạn tình của bệnh nhân mắc sùi mào gà có thể nhiễm HPV mặc dù không nhìn thấy thương tổn, vì vật xét nghiệm PCR HPV là không cần đối với bạn tình. Thời gian tồn tại virus sau khi hết thương tổn chưa được biết rõ và không có khuyến cáo rõ ràng về thời gian kiêng giao hợp. Bệnh nhân cần hạn chế giao hợp khi đang có thương tổn và trong thời gian điều trị.
- Chế độ dinh dưỡng giúp người sùi mào gà chủ yếu thường gặp vào việc cải thiện sức đề kháng để đẩy lùi virus và phòng chống nguy cơ tái nhiễm. Người bệnh không nên ăn thực phẩm cay nóng, chiên rán, món ăn dễ gây kích ứng và chất kích thích… lưu ý gia tăng rau xanh, trái cây, chất đạm lành mạnh. Đặc biệt lưu ý những vitamin nhóm B, C và các chất chống oxy hóa mạnh như tỏi, hành…
9. Cách phòng tránh sùi mào gà
Nếu đang trong độ tuổi sinh hoạt tình dục, bạn có thể làm theo các phương pháp sau đây để bảo vệ bản thân và người bạn đời khỏi nguy cơ bị nhiễm hay lây lan HPV và các căn bệnh lây truyền qua đường tình dục khác:
- Dùng bao cao su khi giao hợp
- Thăm khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ
- Điều trị triệt để các bệnh lây qua đường tình dục
- Trao đổi với đối tác, nếu bạn mắc phải nhiễm HPV để cùng chữa
- Chung thủy một vợ một chồng hoặc hạn chế số lượng bạn tình
- Tiêm vắc xin HPV để chủ động bảo vệ sức khỏe. Vắc xin có thể bảo vệ bạn triệt để bệnh sùi mào gà và cả những chủng HPV có mối quan hệ tới nguy cơ ung thư. Loại vắc xin này được tiêm từ 1-3 mũi, tùy thuộc vào độ tuổi và nên được tiêm trước khi có quan hệ, do chúng có tác dụng tốt nhất khi một đối tượng chưa tiếp xúc với HPV.
Bài viết đã trình bày cho bạn về nguyên nhân, dấu hiệu sùi mào gà và các phương pháp điều trị hiệu quả. Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị triệt để bệnh sùi mào gà, chỉ có thể điều trị các triệu chứng lâm thời và gia tăng sức đề kháng để hạn chế bệnh tái phát. Khi nhận thấy dấu hiệu sùi mào gà, bạn nên đi thăm khám và điều trị từ sớm, bệnh ở giai đoạn đầu các nốt sùi còn nhỏ sẽ dễ chữa hơn và ít tốn kém.
Bạn còn vấn đề thắc mắc về bệnh sùi mào gà hay các bệnh xã hội khác, đừng ngần ngại hãy gọi ngay tổng đài 0869.953.872 để được tư vấn miễn phí.