Trĩ nội: Dấu hiệu, cách chữa và phòng ngừa

Trĩ là tình trạng bệnh về hậu môn phổ biến thường gặp. Trong đó, trĩ nội gây ra nhiều phiền toái cho người mắc, tuy nhiên bệnh rất khó nhận biết, thường phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như khó khăn trong quá trình điều trị. Cần biết rõ về dấu hiệu của trĩ nội, bệnh trĩ nội xuất huyết để giúp chẩn đoán và chữa trị hiệu quả, kịp thời, ít tốn kém. 

1. Bệnh trĩ nội là gì?

Bệnh trĩ nội là căn bệnh hậu môn thường gặp ở cả nam và nữ giới

Bệnh trĩ nội là do tĩnh mạch tại vùng hậu môn trực tràng (trên đường lược) bị sưng/ phình to do co giãn quá nhiều đi kèm theo nhiều triệu chứng khó chịu, ngay cả khi người bệnh không phát hiện chúng. Trĩ nội tạo thành gần cuối trực tràng, người bệnh chưa thể nhìn thấy hay chạm vào búi trĩ, trừ tình huống bị sa ra ngoài.

Trĩ nội khó nhận thấy hơn trĩ ngoại bởi vì khối bệnh trĩ nằm ẩn phía trong trực tràng. Ở nam giới có cơ sàn chậu chắc, trĩ nội ít sa ra bên ngoài, bệnh chỉ phát hiện khi đến khám triệu chứng đại tiện ra máu.  Ai cũng có khả năng mắc bệnh trĩ nội, nhưng phổ biến hơn ở người từ 28 – 50 tuổi.

Phân loại trĩ nội

Dựa vào tình trạng các búi trĩ nội và thuận tiện trong việc điều trị, bác sĩ phân loại bệnh trĩ nội theo 4 cấp độ sau:

• Trĩ nội cấp độ 1: Búi trĩ gây xuất huyết nhưng vẫn nằm trong hậu môn.
• Trĩ nội cấp độ 2: Các búi trĩ nội sa ra phía ngoài, tức là chúng bị thò ra phía ngoài hậu môn trực tràng. Nhưng có thể tự thụt vào trong sau đó thì gọi là trĩ nội cấp độ 2.
• Trĩ nội cấp độ 3: Tình trạng các búi trĩ bị sa ra ngoài hậu môn và không thể tự thụt vào. Nhưng người bệnh có thể đẩy chúng vào trong thì gọi là trĩ nội cấp độ 3.
• Trĩ nội cấp độ 4: Thời kỳ bệnh trĩ phát triển nặng nhất. Các búi trĩ sa ra ngoài và không thể vào trong được nữa dù dùng tay đẩy.

2. Nguyên nhân gây nên trĩ nội

Trong một vài trường hợp, bệnh trĩ là ảnh hưởng của việc lão hóa do không đủ Collagen mô vùng hậu môn trực tràng gây dãn tĩnh mạch trĩ, dây chằng treo trĩ, mô đệm. Bệnh trĩ có thể phát triển bất kỳ lúc nào khi có thêm áp lực lên trực tràng. Những nguyên nhân gây bệnh trĩ nội thường gặp bao gồm:

• Táo bón và tiêu chảy: Các tình trạng này đều gây áp lực cho khu vực trực tràng. Tiêu chảy cùng với táo bón bình thường chỉ là rối loạn chế độ dinh dưỡng cũng như thói quen sinh hoạt là có thể trị được, trường hợp có liên quan tới những chứng bệnh khác như hội chứng ruột kích thích (IBS), viêm ruột (IBD) cần phải gặp bác sĩ chuyên khoa.
• Mang thai và sinh con: Rất nhiều chị em mắc trĩ lúc mang bầu, bởi vì thai nhi phát triển gây ra sức ép lên những mạch máu và vùng chậu. Mặt khác, vấn đề stress trong quá trình sinh nở cũng có thể dẫn đến trĩ.
• Béo phì: Những người bị béo phì có nguy cơ cao mắc cả trĩ nội cùng với trĩ ngoại vì tăng áp lực lên trực tràng cũng như liên quan hệ đến chế độ sinh hoạt, thói quen sống ít vận động.
• Ngồi lâu: Việc ngồi lâu sẽ gia tăng áp lực cho khu vực hậu môn. Bởi thế, vận động thường xuyên là yếu tố cần thiết để phòng ngừa trĩ và các vấn đề hậu môn khác.

Nguyên nhân trĩ nội thường thấy là do ngồi lâu và ít vận động

3. Các dấu hiệu trĩ nội

Các dấu hiệu trĩ nội khác nhau tùy thuộc vào mức độ nặng của từng thời kỳ bệnh. Ngay cả khi bị bệnh trĩ nội nặng, cũng có thể không dẫn đến đau bởi vì thiếu một số đầu dây thần kinh tại chỗ dưới trực tràng. Nếu có cảm giác đau, thường là do các vấn đề liên quan khác, như nứt hậu môn hay trĩ ngoại.

Hầu hết các trường hợp bệnh, dấu hiệu của trĩ nội thường hay là xuất huyết khi đại tiện. Người bệnh có thể thấy máu đỏ tươi trong phân hoặc trên giấy vệ sinh khi lau. Tuy vậy, nếu mà chỉ bị ra máu ít, người bệnh sẽ không dễ dàng nhận diện tình trạng này.

Người bệnh cũng có thể mắc phải các triệu chứng khác nếu búi trĩ sa ra ngoài. Điều đó thường xảy ra trong quá trình đi ngoài, búi trĩ sẽ tự co lại hoặc người bệnh cần phải dùng tay tống nó vào trong. Trong tình huống trĩ mức độ 4, búi trĩ sa ra bên ngoài, không thể vào trong được cho dù có dùng tay can thiệp.

Dấu hiệu trĩ nội đặc trưng nhất là tình trạng đi ngoài ra máu

Cần lưu ý là dấu hiệu xuất huyết hay gặp trong cả bệnh ung thư trực tràng cũng như trĩ nội. Vì thế, người bệnh cần phải đến đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị nếu bị chảy máu trực tràng, khi dấu hiệu này kèm với một số triệu chứng nghi ngờ khác.

Trĩ sa ra ngoài hậu môn có thể dẫn đến khó chịu, ngứa ngáy và sưng đau. Nguy hiểm hơn là bị viêm nhiễm. Khó phân biệt tình trạng trĩ nội bị sa với trĩ ngoại, nếu không có chẩn đoán của chuyên gia do các dấu hiệu nhận biết của những tình trạng này như nhau. Ngoài ra, người bệnh cũng có khả năng cùng lúc bị cả trĩ ngoại và trĩ nội.

4. Phương pháp chẩn đoán trĩ nội

Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh trĩ nội bằng cách:

• Thăm khám trực quan: bác sĩ chuyên khoa dùng găng tay chuyên dụng, được bôi trơn. Sau đó, chuyên gia sẽ luồn 1 ngón tay vào trực tràng của người bệnh để kiểm tra sự hiện diện của khóm trĩ, trương lực cơ và những vấn đề khác.
• Xét nghiệm trực tràng bằng phương pháp nội soi: bác sĩ sẽ luồn 1 ống nội soi mềm có gắn camera ở đầu qua đường hậu môn để thăm khám trực tràng. Camera sẽ hiển thị hình ảnh trực tràng trên màn hình, qua đó giúp bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán trĩ nội.

5. Cách chữa bệnh trĩ nội hiệu quả

Có rất nhiều phương pháp để chữa bệnh trĩ nội. Trong số đó, các cách giảm đau, ngứa khó chịu bằng việc vệ sinh, thoa kem trị trĩ, thuốc mỡ không kê đơn hay những cách tự nhiên tại gia như xoa lô hội, giấm táo, ngâm hậu môn trong nước ấm… thường thấy.

Xem thêm >> cách trị bệnh trĩ tại nhà

Tuy vậy, các giải pháp chữa bệnh này chỉ mang tới hiệu quả trong thời gian ngắn. Việc chữa trĩ nội cần phải nhằm xử lý vấn đề lâu dài, chữa triệt để với phương pháp loại bỏ các khóm trĩ nội. Bởi vì thế, các cách chữa dưới đây sẽ khả thi hơn cho người bệnh, được áp dụng rộng rãi tại các cơ sở y tế:

5.1 Đông tụ

Một thủ thuật lựa chọn ít xâm lấn hơn là dùng biện pháp đông máu với tia hồng ngoại (IRC) để điều trị bệnh trĩ nội. Cách này được làm với biện pháp, bác sĩ chuyên khoa sẽ chiếu ánh sáng hồng ngoại vào búi trĩ. Sức nóng của tia hồng ngoại sẽ khiến búi trĩ trở thành mô sẹo, cắt đứt máu lưu thông tới đây. Khoảng 1 tuần sau, mô chết sẽ rơi ra khỏi hậu môn và có thể kèm theo ra máu nhẹ chỗ bị thương.

So với phẫu thuật thắt dây cao su, biện pháp này có tỷ lệ tái phát cao hơn.

5.2 Phương pháp xơ hóa

Lựa chọn điều trị xâm lấn tối thiểu khác là kĩ thuật xơ hóa. Biện pháp này được tiến hành bằng cách, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiêm 1 hỗn hợp hóa chất vào các mạch máu bị sưng tại trực tràng, làm thương tổn các tĩnh mạch và khiến chúng co lại. Biện pháp điều trị trĩ này có khả năng cần phải lặp lại nhiều lần để giữ gìn khóm trĩ sẽ bị tiêu diệt.

Kỹ thuật xơ hóa có hiệu quả tốt hơn hết đối với trĩ nội nhẹ, chưa phát triển.

5.3 Thắt bệnh trĩ bằng phương pháp CRH O’Regan

Đây là một trong số những cách tốt nhất để khử trĩ nội và phòng ngừa bệnh tái phát. Thắt khóm trĩ với CRH O’Regan là một phương pháp thay thế tuyệt vời cho những phương pháp thắt búi trĩ khác. Thay vì lấy kẹp kim kiểu, cách này sử dụng 1 ống nối nhỏ dùng một lần áp dụng lực hút nhẹ nhàng. Phương pháp chữa trĩ này không cần dùng thuốc gây tê, không gây ra cảm giác đau và không gây khó chịu sau phẫu thuật. Tuy vậy, giải pháp này hiện nay chưa được phổ biến.

5.4 Thắt búi trĩ

Thắt búi trĩ cũng là một trong các biện pháp ít xâm lấn. Phẫu thuật này được thực hiện bằng cách ngăn chặn máu lưu thông đến các búi trĩ, nhằm làm chết các mô và để lại mô sẹo. Mô sẹo này giúp phòng tránh trĩ quay trở lại.

Thủ thuật này được thực hiện như sau: bác sĩ chuyên khoa sẽ thắt các búi trĩ nội với dây chun và giữ chặt với kẹp kim, nhằm cắt đứt sự tuần hoàn máu nuôi những mô trĩ. Phương pháp này có thể gây đau, vì thế người bệnh cần một thời gian nhất định để khôi phục.

5.5 Phẫu thuật cắt búi trĩ nội

Biện pháp phẫu thuật xâm lấn, có khả năng dẫn đến đau đớn và thời gian phục hồi lâu hơn các phương pháp trên. Vì thế, thủ thuật này được xem là cách cuối cùng nếu như việc áp dụng các phương pháp kể trên không hữu hiệu.

Thực hiện phẫu thuật trĩ ít gây đau, với phương pháp cắt (Longo, Laser, siêu âm THD…) phù hợp với nhiêu dạng trĩ, cũng như dùng dao Plasmablade lạnh ít bỏng, ít đau và mau lành.

6. Khẩu phần ăn uống cho người bị trĩ nội

Ngoài việc không nên ngồi lâu một chỗ; cần hoạt động tập luyện thể dục hàng ngày; hạn chế các hoạt động gây áp lực lên vùng hậu môn như nâng vác nặng; hạn chế rặn khi đi cầu hoặc trì hoãn đi ngoài. Người bị trĩ nội cần phải có 1 chế độ ăn như sau:

6.1. Bị bệnh trĩ nội nên ăn gì?

Người mắc trĩ nội cũng như bệnh trĩ nói chung cần có một chế độ ăn giàu chất xơ, gồm các kiểu rau xanh, hoa quả và ngũ cốc nguyên cám (lưu ý lúc bổ xung chất xơ cần phải xơ tan và không tan). Cần uống đủ 2 lít nước hàng ngày, bổ xung món ăn giàu collagen và chất béo.

Khẩu phần ăn giàu chất xơ giúp phòng ngừa trĩ nội

6.2 Mắc bệnh trĩ nội kiêng ăn gì?

Người bị bệnh trĩ nên tránh ăn những đồ gây nóng trong và gây táo bón, những kiểu hoa quả nóng như nhãn, vải; món ăn cay, nóng, chát; không nên sử dụng rượu, bia, cà phê, nước ngọt đóng chai…

Các biện pháp ngăn ngừa bệnh trĩ nội

Chưa có cách ngăn ngừa riêng cho bệnh trĩ nội, nhưng bạn thể áp dụng các giải pháp phòng ngừa chung cho bệnh trĩ như sau:

• Gia tăng chất xơ trong chế độ ăn
• Uống đủ 2 - 2.5 lít nước mỗi ngày
• Không nên ngồi lâu. Nếu như làm việc văn phòng thì cần phải đứng dậy đi lại mỗi 30 phút một lần
• Tránh nhịn đi cầu; không ngồi bồn cầu lâu
• Không rặn khi đi cầu
• Tránh ăn thức ăn cay nóng, chát
• Không để táo bón diễn ra thường xuyên hoặc kéo dài lâu ngày
• Không nên sử dụng đồ uống có cồn như rượu, bia; hạn chế dùng nước ngọt đóng chai
• Không quan hệ tình dục qua đường hậu môn
• Không nên làm các hành động gây áp lực lên vùng hậu môn như nâng tạ hoặc nâng vật nặng

Ngoài các điều nêu trên, để phòng ngừa bệnh trĩ nội và trĩ nói chung, bạn nên đi xét nghiệm sức khỏe định kỳ để có thể kiểm soát và phát hiện bệnh kịp thời. Việc phát hiện bệnh sớm cũng như điều trị sớm từ giai đoạn trĩ nội cấp độ 1, độ 2 sẽ đem lại hiệu quả tốt hơn, thời gian hồi phục sớm và ít tốn kém.

Xem thêm >> chi phí chữa bệnh trĩ bao nhiêu? Cắt trĩ ở đâu tốt Hà Nội?