Nứt kẽ hậu môn có nguy hiểm không? Nguyên nhân, cách điều trị

Bệnh nứt hậu môn là hiện tượng thường thấy diễn ra tại mọi độ tuổi. Vết nứt hậu môn xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, gây đau đớn khó chịu cho người mắc, thậm chí có thể tái phát nhiều lần. Vì vậy, để tránh các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe, việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng.

Nứt kẽ hậu môn là gì?

Tìm hiểu về bệnh nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn là tình trạng khu vực này xuất hiện 1 vết rách trên lớp niêm mạc, làm lộ cơ lân cận dẫn tới tụt thắt, để lâu các vết nứt sẽ lan rộng hơn. Thương tổn thường thấy khi bệnh nhân mắc táo bón, đi vệ sinh kèm phân cứng, kích thước lớn, dẫn đến đau đớn và xuất huyết.

Nứt hậu môn có thể diễn ra ở mọi lứa tuổi trong đó thường gặp nhiều ở trẻ em. Phần lớn những vết rách đều khỏi sau khi dùng các cách chữa trị đơn giản. Nhưng một số trường hợp nặng có thể phải dùng thuốc hoặc đặc biệt là phẫu thuật. Dựa vào mức độ đau cũng như thời điểm lâu ngày, bệnh được chia thành hai nhóm như sau:

• Bệnh nứt kẽ hậu môn cấp tính: Vết nứt nông, có kích cỡ nhỏ, dấu hiệu nhận biết viêm nề nhẹ, những triệu chứng không kéo dài quá 6 tuần. Khi mắc bệnh nứt hậu môn giai đoạn đầu, người bị bệnh có đau đớn nóng rát, ảnh hưởng đến sinh hoạt đời thường. Nếu bệnh tại giai đoạn này không được chữa trị tận gốc sẽ rất dễ chuyển sang mạn tính.
• Bệnh nứt kẽ hậu môn mạn tính: tình trạng này xảy ra khi vết nứt hậu môn xuất hiện và kéo dài hơn 6 tuần, kích thước rộng và to hơn. Các cơn đau thắt khó chịu, tái phát nhiều lần khiến cho người bệnh vô cùng mệt mỏi.

Nứt kẽ hậu môn có nguy hiểm không?

Thực chất của nứt kẽ hậu môn, đầu tiên là sự viêm nề của phần đầu dưới của vết nứt hình thành một tổn thương viêm nề được gọi là khối da thừa. Khối viêm nề đầu dưới của vết nứt sẽ được hình thành do nhiễm trùng làm phù nề hệ mạch máu (viêm nề và gây đau). Sau đó, khối viêm nề này sẽ xơ hóa và hình thành mảnh da thừa xơ hóa. Sau nhiều tháng, vết nứt không lành sẽ tạo ra vết loét sâu đến lớp cơ thắt trong, xơ hóa, kích thích gây co thắt của cơ thắt trong và biểu hiện các triệu chứng của bệnh.

Nứt kẽ hậu môn nếu kéo dài mạn tính sẽ rất nguy hiểm và gây nhiều biến chứng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người bệnh. Biến chứng của nứt kẽ hậu môn rất dễ bị nhiễm trùng từ phân và gây nên ổ áp-xe giữa hai cơ thắt hay áp-xe quanh hậu môn và nguy hiểm nhất là gây ra rò hậu môn, một bệnh khó điều trị bằng nội khoa và hay tái phát.

Nguyên nhân dẫn tới nứt kẽ hậu môn là gì?

Nguyên nhân gây nứt kẽ hậu môn

Nguyên nhân nứt kẽ hậu môn do chấn thương

Nứt kẽ hậu môn thường gặp bởi chấn thương ở ống hậu môn trực tràng, bắt nguồn từ một số nhóm nguyên nhân như:

• Đại tiện khó mạn tính.
• Phân có kích cỡ lớn, cứng và khô, khiến cho khó khăn khi đi vệ sinh.
• Tiêu chảy lâu ngày.
• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn gây căng da hậu môn.
• Đưa vật lạ vào hậu môn trực tràng.

Các nguyên nhân khác ngoài chấn thương

• Cơ thắt hậu môn bên trong trạng thái tụt cứng hoặc quá căng hay thụt cứng.
• Sẹo thấy tại khu vực hậu môn (thường gặp sau điều trị trĩ).
• Những căn bệnh tiềm ẩn: bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, ung thư hậu môn trực tràng, bệnh bạch cầu, bệnh lây (chẳng hạn như bệnh lao), một số bệnh lây lan qua con đường tình dục (giang mai, lậu, Chlamydia, HIV…).
• Giảm lưu lượng máu tới khu vực hậu môn.
• Sinh con.

Những đối tượng dễ bị nứt kẽ hậu môn

• Tuổi tác: bệnh nứt hậu môn có khả năng diễn ra ở tất cả mọi người nhưng hay gặp nhất là trẻ nhỏ và người trưởng thành trong giai đoạn từ 20 – 40 tuổi.
• Táo bón: đi đại tiện phân khô cứng kéo dài sẽ khiến cho tăng khả năng gây nên bệnh nứt hậu môn.
• Phụ nữ sau sinh.
• Người nhiễm bệnh Crohn: Bệnh Crohn gây nên hiện tượng viêm đường ruột mạn tính, khiến cho niêm mạc của ống hậu môn trực tràng dễ bị rách.
• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn.

Dấu hiệu nhận biết nứt kẽ hậu môn

Những vết rách ngoài hậu môn là dấu hiệu nhận biết đặc trưng của bệnh

Nứt kẽ hậu môn có thể đơn giản nhận biết thông qua các dấu hiệu cụ thể như sau:

• Vùng da lân cận hậu môn trực tràng xuất hiện vết rách, có thể dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường.
• Khu vực hậu môn trực tràng bị đau nhói lúc đại tiện, cơn đau kéo dài vài phút tới cả ngày.
• Cục phân đầu luôn cứng.
• Thấy máu trong phân sau khi đi vệ sinh, máu có thể dính trên giấy vệ sinh, nhỏ giọt hoặc ướt bồn cầu.
• Hậu môn có dấu hiệu nhận ngứa và nóng rát.
• Thấy khối u nhỏ gần vết nứt hậu môn.

Phương pháp chẩn đoán bệnh nứt kẽ hậu môn

1. Thăm khám lâm sàng

Với nứt hậu môn, ban đầu bác sĩ chuyên khoa sẽ làm hỏi về tiền sử bệnh, thăm khám sức khỏe cũng như làm xét nghiệm cơ sở. Đối với nứt kẽ hậu môn giai đoạn đầu, vết rách sẽ còn mới. Ngược lại trong trường hợp mạn tính, vết nứt sẽ rõ hơn, có khả năng cùng với một số u bướu thịt ở trong hay bên ngoài.

Ngoài ra, vị trí nứt cũng cho thấy một phần nguyên do. Nếu vết rách ở một bên lỗ hậu môn, khả năng cao đây là biểu hiện của chứng biến đổi chức năng, ví như bệnh Crohn.

2. Thăm khám

Chẩn đoán nứt kẽ hậu môn

Để có kết quả chính xác nhất về tình trạng nứt kẽ hậu môn, bác sĩ chuyên khoa có thể sẽ yêu cầu thực hiện một số biện pháp chẩn đoán sau:

• Nội soi hậu môn: 1 dụng cụ hình ống sẽ được cho vào hậu môn trực tràng để giúp bác sĩ kiểm tra.
• Nội soi đại tràng sigma bằng ống dẻo: chuyên gia sẽ đưa một ống dẻo vào phần dưới cùng của ruột kết để tiến hành kết luận. Kiểm tra này chỉ thực hiện cho đối tượng dưới 50 tuổi và không bị những bệnh đường ruột hay ung thư ruột kết.
• Nội soi đại tràng: bác sĩ sẽ đưa một ống mềm vào trực tràng để kiểm tra toàn bộ ruột kết. Xét nghiệm này có thể được làm với những người trên 50 tuổi, có nguy cơ bị ung thư ruột kết hay có triệu chứng của các chứng bệnh khác kèm biểu hiện cảm giác đau bụng, tiêu chảy…

Biến chứng nứt kẽ hậu môn

Nứt kẽ hậu môn có nguy hiểm không? Nứt kẽ hậu môn có thể dẫn tới một số hậu quả nghiêm trọng nếu như không được phát hiện, chẩn đoán và chữa kịp thời. Cụ thể bao gồm:

• Không thể chữa khỏi triệt để: Bệnh nứt kẽ hậu môn nếu như không được chữa khỏi trong 6 – 8 tuần trở lại, sẽ có nguy cơ phát triển thành mãn tính, cần đến quá trình điều trị phức tạp và dễ bị tái phát lặp lại.
• Tái phát: bệnh nứt kẽ hậu môn có nguy cơ tái phát cao, nếu mà đã từng có tiền sử trước đó, người bệnh rất dễ bị vết nứt mới.
• Vết rách lâu ngày đến tổn thương cơ xung quanh: Vết nứt trên hậu môn trực tràng có nguy cơ mở rộng tới cơ vòng phía bên trong, khiến quá trình làm lành càng thêm khó.

Phương pháp điều trị bệnh nứt kẽ hậu môn

Mục tiêu điều trị nứt kẻ hậu môn trực tràng là hạn chế áp lực lên ống hậu môn trực tràng bằng cách làm mềm phân, tránh đại tiện khó gây xuất huyết. Trong số đó, hai phương pháp điều trị nứt kẽ hậu môn thường được áp dụng đem lại hiệu quả cao bao gồm:

1. Dùng thuốc trị bệnh nứt kẽ hậu môn

Thuốc chữa nứt kẻ hậu môn gồm có thuốc khiến cho mềm phân, thuốc chữa lành vết nứt và thuốc hạn chế trương lực cơ thắt. Các loại thuốc trị nứt kẽ hậu môn thường ở dạng bôi ngoài da, có tác dụng giãn cơ vòng hậu môn, chữa lành vết nứt và giảm đau và phải dùng theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Thuốc trị nứt kẽ hậu môn phải được dùng theo sự chỉ dẫn của bác sĩ

2. Tiểu phẫu

Nếu tình trạng bệnh nứt kẽ hậu môn mãn tính, các biện pháp chữa trị bằng thuốc tận gốc không đem lại hiệu quả, triệu chứng càng thêm nghiêm trọng, bác sĩ sẽ đề nghị thủ thuật cắt cơ tầm ở trong (LIS). Đây là phẫu thuật cắt một phần nhỏ cơ thắt hậu môn trực tràng để suy giảm biểu hiện đau tức cũng như co thắt, thúc đầy việc hồi phục chỗ bị thương.

Tiểu phẫu cắt bên cơ thắt trong là quy chuẩn vàng trong chữa trị những tình huống nứt kẽ hậu môn từng chữa bằng thuốc thất bại. Các thống kê cũng xác định rằng, đối với vết nứt mạn tính, phẫu thuật luôn mang lại hiệu quả cao nhất. Tuy vậy, phương pháp này cũng có khả năng gây ra chứng tiểu không tự chủ.

Cách phòng ngừa nứt kẽ hậu môn

Để hạn chế tình trạng rách hậu môn gây nên đau tức khó chịu, nguy hiểm đến sinh hoạt đời thường, vấn đề chủ động phòng tránh ngay từ ban đầu là vô cùng cần thiết. Những giải pháp hiệu quả có thể tiến hành gồm:

1. Cung cấp chất xơ

Khi bị táo bón, đi cầu sẽ khó khăn bởi vì phân khô, cứng, kích thước lớn. Do đó gây nên vết nứt kẽ hậu môn. Bởi vì thế, việc bổ sung chất xơ trong chế độ sinh hoạt hằng ngày (20 – 35g/ngày) là thực sự cần thiết. Một số nguồn đồ ăn giàu thành phần này gồm:

• Lúa mì, yến mạch nguyên cám.
• Ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, ngô…
• Đậu Hà Lan
• Các loại hat: hạnh nhân...
• Trái cây có múi

Bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ để phòng tránh nứt kẽ hậu môn

2. Uống nhiều nước

Dùng đầy đủ nước 2 - 2.5 lit/ mỗi ngày cũng là phương pháp để phòng chống táo bón, tránh tối đa vấn đề tạo thành vết rách hậu môn. Đặc biệt, lượng nước nên bổ sung nhiều hơn sau khi vận động thể chất hoặc vào thời tiết hanh khô.

Nhưng không phải các dạng đồ uống đều tốt cho cơ thể. Ví dụ như sử dụng nhiều rượu và Caffeine sẽ khiến tăng khả năng mất nước, không tốt cho sức khỏe.

3. Tập luyện thể dục

Lối sống luyện tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày sẽ giúp hệ tiêu hóa luôn khỏe mạnh. Vì vậy, cơ thể sẽ hạn chế được hiện tượng đại tiện khó, tiêu chảy thường gặp, phòng chống hiệu quả việc tạo thành vết nứt kẽ hậu môn.

4. Xây dựng thói quen đại tiện lành mạnh

• Không nên nhịn đi đại tiện hoặc chờ quá lâu.
• Kạn chế ngồi trên bồn cầu quá lâu.
• Giữ gìn khu vực hậu môn luôn khô ráo, lau sạch sẽ sau mỗi lúc đại tiện.
• Sử dụng giấy vệ sinh chứa thành phần tự nhiên hoặc khăn lau mềm không có mùi hương, chất hóa học.
• Chữa trị các bệnh có nguy cơ dẫn tới nứt hậu môn như: tiêu chảy, táo bón… ngay lúc có triệu chứng.

5. Thường xuyên thay tã với trẻ sơ sinh

Nứt kẽ hậu môn thường thấy ở trẻ sơ sinh. Vì thế, để ngăn ngừa hiện tượng này, việc làm sạch hậu môn cũng như thay thế tã liên tục cho bé là vô cùng cần thiết.

6. Dùng thuốc tốt cho trực tràng

Nếu các phương pháp chăm sóc như cung cấp nước, chất xơ… không đem tới hiệu quả cao với chứng đại tiện khó, người bị bệnh nên dùng thuốc nhuận tràng theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Những tác dụng của thuốc gồm:

• Tăng số lượng nước trong ruột.
• Làm trơn phân để giúp đào thải ra cơ thể dễ dàng hơn.
• Giữ gìn nước trong ruột kết.
• Kích thích các cơ trong ruột để tăng tốc mức độ đi ngoài.

Phân biệt nứt kẽ hậu môn và bệnh trĩ

Bệnh trĩ là hiện tượng một số tĩnh mạch trong hay ngoài ống hậu môn trực tràng bị sưng lên, thường hay do táo bón mạn tính. Ban đầu, người bệnh rất khó phát hiện do không có dấu hiệu nhận biết gây cảm giác đau cho tới khi búi trĩ sưng to hơn. Ngược lại, nứt kẽ hậu môn sẽ thấy một số vết rách ở chỗ da xung quanh vị trí này, gây ra cảm giác đau lúc đi đại tiện, có khả năng kèm theo máu.

Các câu hỏi thường gặp về nứt kẽ hậu môn

1. Bệnh nứt kẽ hậu môn có nguy hiểm không?

Bệnh nứt kẽ hậu môn không dẫn tới nguy hiểm tới mạng sống nhưng có thể làm gia tăng nguy cơ ung thư ruột kết. Tuy vậy, hiện tượng này sẽ làm cho bệnh nhân có cảm giác vô cùng đau và khó chịu, thậm chí không thể chữa lành hoặc dễ dàng tài phát nhiều lần, nếu không được chữa sớm.

Vết nứt kẽ hậu môn rất dễ bị nhiễm trùng từ đó có thể gây ra áp xe hậu môn, nguy hiểm hơn là rò hậu môn.

2. Bệnh nứt hậu môn có thể gây ung thư không?

Bệnh nứt kẽ hậu môn không phải nguyên nhân gây ung thư ruột kết, chi làm gia tăng nguy cơ dẫn tới căn bệnh nghiêm trọng này.

3. Nứt kẽ hậu môn có tự khỏi được không?

Bệnh nứt kẽ hậu môn ở mức độ nhẹ với những vết rách nhỏ có thể tự khỏi sau vài tuần, nếu như tình trạng đại tiện khó, tiêu chảy được cải thiện. Tuy nhiên, ngay khi có dấu hiệu nứt kẽ hậu môn, bệnh nhân không nên bỏ qua, hãy liên hệ với bác sĩ để được thăm khám và điều trị từ sớm, không nên để phát triển thành mãn tính nặng.

Bài viết đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh nứt kẽ hậu môn, nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, cách điều trị và phòng tránh. Nếu bạn nhận thấy biểu hiện bệnh hãy đi thăm khám và điều trị sớm, tránh kéo dài gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe bản thân. Nếu còn câu hỏi nào về bệnh nứt kẽ hậu môn hay các bệnh hậu môn - trực tràng khác hãy liên hệ với Tổng đài tư vấn để được Bác sĩ tư vấn miễn phí nhé.

Xem thêm >> cách chữa nứt kẽ hậu môn